Yıllardır birçok etkinlik izledim ve polisin üst araması, kimlik sorması, etkinlik izlemeye gelen gazeteciye eylemci muamelesi yapmasından, doğaldır ki, hiç hazzetmedim. Polisin kendisine verilen görevi yapmasına kimsenin itiraz etmeye hakkı yok elbette ama insan biraz nezaket bekliyor işte.
8 Mart Dünya Kadınlar Günü mitingini izlemek için İstasyon Meydanı’na yürürken bunları düşünüyordum ve polisin hoşuna gitmeyecek bir şey var mı, diye üstümü yokluyordum.
Polis kontrol noktasından geçerken, üstümü arayan polise, “Gazeteciyim” dedim. Üstümü üstünkörü arayan polis, “Hoş geldiniz hocam” dedi.
Bu ne şimdi? Polisten böyle bir cümle duymanın neden olduğu şaşkınlık çabuk dağıldı. Dönemin ya da sürecin ruhuna uygun bir yaklaşım, biçiminde değerlendirdim bu tutumu. Evet, yine acayip polis ve araçları yığılmıştı miting alanının etrafına ama işte bu tutum, olası gerginlikleri ortadan kaldıran cinstendi.
Sonra aklıma geliverdi: Birkaç gün önce Sami Tan, Ronahi Önen ve Mevlüt Aykoç, 15 yıl önce hazırladıkları Hînker kitabı nedeniyle gözaltına alınıp serbest bırakılmıştı. Sürecin önüne taş koymak eksik olmayacak. Bunu bilmek moral bozucu ama şimdi önemli olan kadınların mitingi…
*
Bu yılki 8 Mart Dünya Kadınlar Günü mitinginin daha kalabalık olacağını bekliyordum. Çünkü, kafalar henüz karışık olsa da, yeni bir çözüm süreci başlamıştı ve kadınların meydanı hınca hınç dolduracağına ikna etmiştim kendimi. Pek öyle olmadı maalesef. Evet, kitle önceki yıldan biraz daha kalabalıktı ve daha renkliydi. Renkliden kastım, muhtemelen sürecin de getirdiği rahatlamayla, neredeyse bütün kadınların geleneksel kıyafetler giymiş olmasıydı. Bu elbiseler, bir renk cümbüşü yaratmıştı meydanda ve önümüzdeki Newroz’un da daha renkli geçeceğine işaret ediyordu.
Miting alanındaki pankartlar ve dövizler, Türkiye’de kadınlara yaşatılanları ve kadınların buna isyanını anlatıyordu.
Slogana evrilmiş “Şêr şêre, çi jin çi mêre” (Aslan aslandır, kadın erkek fark etmez) Kürt sözünü bir kez daha bir dövizde görmek keyifliydi. Kadını en güzel anlatan sözlerden biridir bu.
Gazeteci Medine Mamedoğlu’nun çektiği bir fotoğraftan da söz etmeliyim: Zafer işareti yapan bir çocuğun eline tutuşturulmuş “Kadın, yaşam, çikolata” dövizinin, görenlerin yüzünde kocaman bir gülümsemeye neden olduğunu söylemeye gerek yok sanıyorum.
Kürt halaysız eylem yapmaz, malum. Bir ara miting alanında sadece halay çeken gruplar vardı.
Barış Anneleri her yerde ve her koşulda ön safta. Onların barış için verdiği emeğe paha biçilemez.
Mitinge katılan erkek sayısı, bu yıl daha fazlaydı sanki. Kim bilir, belki yeni süreçte gerçekleşen ilk mitinge tanıklık etmek istemişlerdi. Zaten birçoğu bir kenarda durup kadınların attığı sloganlara, çektikleri halaylara bakmakla yetindiler.
*
Yeni süreç konuşulan tek konuydu tahmin edileceği gibi. “Asrın çağrısına” amenna, ama bundan sonra ne olacak? Bu soruya kimsenin net bir cevabı yoktu elbette. Yine de güvendikleri siyasi aktörler vardı ve temkinlilik halini elden bırakmadan iyimser olmakta fayda vardı.
Sokakta olduğu gibi miting alanında da süreçle ilgili soru işaretleri vardı, demek de mümkün.
*
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın 8 Mart Dünya Kadınlar Günü mesajı hem Kürtçe hem Türkçe okundu. Mesaj dikkatle dinlendi ve sloganlarla desteklendi.
Öcalan’ın “Sosyalizme kadın özgürlüğünden gidilir. Kadın özgürlüğü olmadan sosyalist olunmaz.” sözleri, “Asrın çağrısıyla” birlikte değerlendirildiğinde bir anlam kazanıyor.
“Kadın sorunu Kürt sorunundan daha derin bir sorundur.” sözleri ise, bazılarını kızdırabilir. Ancak bu sözler, Öcalan’ı takip edenleri hiç şaşırtmamıştır.
Dönemin ruhu hakkında da mesajı vardı Öcalan’ın: “Dönemin ruhu demokratik siyasettir, dili de barış dilidir. Barış ve Demokratik Toplum Çağrısı aynı zamanda kadınlar için de bir rönesanstır. Ortak yaşama inanan ve çağrıma kulak veren kadınları güncellenmiş ve başarmış; Mem û Zîn ve Derweşê Evdî aşkıyla selamlıyor, 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nü kutluyorum.”
*
Mücadelenin birçok merhalesinde birçok görevler üstlenmiş ve bunun bedelini çok ağır şekilde ödemiş Gültan Kışanak, 8 yıllık mahpusluktan sonra bir kez daha Diyarbakır’da, miting alanındaydı. Mücadeleye devam edeceğinin mesajını veren Kışanak, yeni süreci savunduğunu ve sürecin sonuca ulaşması için çalışmak gerektiğini söyledi.
Ömrünü mücadeleye vakfetmiş Kışanak’ın gençlere çağrısı önemli, samimi ve hüzünlendiriciydi. Şöyle dedi Kışanak: “Bu sürecin öncülüğünü genç kadınlar olarak sizler yapın, bizler de sizin yanınızda olalım, hep birlikte yürüyelim. Genç kadınların özgürlük ve eşitlik konusunda kendilerini yetiştirmeleri, iradelerini açığa çıkarmaları, bu mücadeleye öncülük etme konusunda iddiasını ortaya koymalıdır. Devir sizin devriniz. Siz yürüyeceksiniz, biz sizin arkanızdan geleceğiz. Yürüyün genç kadınlar. Özgürlüğe, barışa, eşitliğe yürüyün.”
Konuşmacılardan biri de TJA aktivisti Ayla Akat’tı. Gültan Kışanak gibi Akat da bir süre önce cezaevinden çıkmış ve yıllar sonra Diyarbakır’da kitlenin karşısına çıktı. Akat, Kürtçe başladığı konuşmasına Türkçe devam etti. “Bu toprakların barışa ihtiyacı var. Çözüm için biz varız, bedel ödemeye tekrar tekrar hazırız.” dedi.
“Bedel ödemeye tekrar tekrar hazırız” cümlesi, Kürt siyasetçilerin mücadele azmine işaret ediyor. Ancak, aynı zamanda, Kürt siyasetçilerin bugüne kadar yaşadıklarına da vurgu yapıyor.
Konuşmasının ardından alandan yükselen seslere küçük dans figürleriyle eşlik etti. Bu da, Ayla Akat’ın sesinin güzel olduğunu hatırlattı.
*
Bağlar’dan miting alanına giderken, kaldırımda toplanmış esnafın konuşmalarına tanık olmuştum. Adamın biri, bir kadını sözlü taciz etmişti ve esnaf müdahale etmişti. Genç bir esnaf, “Tecavüzle yargılanmalı” diyordu öfkeyle.
Kadınlar daha kötüsünü her gün yaşıyor maalesef ve 8 Mart Dünya Kadınlar Günü hariç değil. Memleketi yöneten kesimin ‘kadınlar çiçektir’ mealindeki sözleri bolca kullandığı bir günde de gerçekleşiyor kadına yönelik her türden şiddet. Muktedirler, ‘Kadınlar çiçektir’ diyorlar ve İstanbul Sözleşmesi’ni kendilerinin kaldırdığını unutturmaya çalışıyorlar. Bu nedenle kadınların, ‘Kadınlar çiçektir’ sözüne tepki göstermesi sonuna kadar haklı.
Konuşmalar bitmiş ve Rojda sahneye çıkmıştı. Rojda’ın sesinin, müzik kulağı olan herkes için bir armağan olduğunu düşünüyordum. İlk şarkılarını sahnenin arkasında keyifle dinledim.
Miting alanından çıkışa doğru ilerlerken dönüp baktım. Alanı renk cümbüşüne çeviren kadınlar, Rojda’nın şarkılarına halay çekerek eşlik ediyordu. Bu sevinç, bu coşku, bu umut bitmesin. 8 Mart Dünya Kadınlar Günü kutlu olsun.